Waarom een sociaal incassobeleid juist nu noodzakelijk is
Door de officiële inflatie van 8%, die in werkelijkheid misschien nog wel hoger ligt, in combinatie met 2,8% cao-loongroei is de koopkracht in 2022 met circa 5% gedaald. Helaas worden de kwetsbare lage inkomens hierbij het hardst geraakt. Boodschappen, benzine en de energierekening zijn namelijk het hardst gestegen en vormde altijd al het grootste gedeelte van de maandelijkse uitgaven.
Er is hierdoor een situatie ontstaan waarbij meer dan 1,4 miljoen van de in totaal 8,1 miljoen huishoudens risicovolle schulden of betalingsproblemen hebben. Dat is 17,2%! Dit soort schulden wil zeggen dat deze gezinnen veel rood staan, regelmatig aanmaningen krijgen en meer dan drie rekeningen niet betaald hebben.
Meer dan 600.000 van deze schuldenaren kunnen niet zelfstandig van hun schulden afkomen. In werkelijkheid kan dit aantal veel hoger liggen, omdat niet alle schulden worden geregistreerd.
De maatschappelijk impact van problematische schulden
De maatschappelijke kosten van de huishoudens met problematische schulden worden geschat op circa 17 miljard en komen voor rekening van schuldeisers en de belastingbetaler. Steeds vaker blijkt namelijk dat de achterstand bij de belastingdienst oploopt en er een schuldsaneringsregeling moet worden getroffen.
Om hiervoor in aanmerking te komen kan de schuldenaar terecht bij de schuldhulpverlening binnen de gemeente. Helaas maakt slechts 1 op de 6 huishoudens met probleemschulden hier gebruik van. Schaamte en de illusie de schulden toch zelf te kunnen oplossen is een onderdeel van de oorzaak hiervan.
De gevolgen hiervan zijn vooralsnog lastig in kaart te brengen, maar dat dit binnen deze huishoudens kan leiden tot enorme stress, een burn-out, meer huiselijk geweld en zelfs tot zelfdoding is iets waar bijna alle psychologen het over eens zijn.
De sociaal maatschappelijke rol van schuldeisers bij problematische schulden
Natuurlijk wil je als schuldeiser krijgen waar je recht op hebt. Zeker als het gaat om notoire wanbetalers. Al lukt het incasseren niet altijd, zijn er binnen de wet voldoende mogelijkheden om hier actie op te ondernemen.
Maar hoe ga je op een sociale manier om met huishoudens die uit onmacht in een situatie met problematische schulden terecht zijn gekomen? Uit bovenstaande cijfers blijkt dat er ten minste 500.000 huishoudens met probleemschulden zijn die niet bij de schuldhulpverlening zijn aangemeld, maar ook zelfstandig niet meer uit deze situatie kunnen komen.
Een zakelijk, hard en doeltreffend incassobeleid zou in deze gevallen mogelijk kunnen leiden tot het inwinnen van een deel van de schulden, maar hier speelt ook een sociaal maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het willen en heel soms kunnen incasseren van die laatste 100,- Euro kan voor sommige huishoudens net dat ene zetje zijn om er mentaal aan onder door te gaan. Is dat het waard?
Houd extra rekening met de persoonlijke omstandigheden bij het incasseren van schulden
Niemand heeft gevraagd om meer dan 2 jaar Covid, inflatie en de stijgende energieprijzen. Niemand zag dit ook aankomen. Als schuldeiserscoalitie vragen we dan ook extra aandacht voor de huishoudens die hierdoor zonder kwade wil in de problemen zijn gekomen. Meer druk en dwang om dit soort huishoudens tot betalen te dwingen, kan voor de gedupeerden gevolgen hebben waarvan niemand de verantwoordelijkheid wil dragen.
Begin daarom met het implementeren van ons sociaal incassobeleid en maak gebruik van onze best practises. Daarnaast blijft incasseren natuurlijk altijd mensenwerk. Stel je daarom voor dat jij in zo’n uitzichtloze situatie terecht zou komen. Hoe zou jij dan willen dat er met je om wordt gegaan?